ZADANIA W RAMACH PROJEKTU „POLSKO-SŁOWACKI ROK OBRZĘDÓW I ZWYCZAJÓW W CYKLU WYDARZEŃ KULTURALNO-TURYSTYCZNYCH”

Centrum Kultury i Promocji w Brzeźnicy przystąpiło do realizacji mikroprojektu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Program Interreg V-A Polska – Słowacja 2014 – 2020. W ramach tego projektu będą podejmowane działania promujące walory kulturowo-przyrodnicze oraz turystyczne partnerskich gmin: Brzeźnicy i Diviny.

Cele mikroprojektu:

Głównym celem realizacji mikroprojektu jest podniesienie atrakcyjności regionu transgranicznego poprzez wzbogacenie oferty kulturalnej czasu wolnego w oparciu o lokalne dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze obszaru pogranicza. Projekt ma służyć nawiązaniu współpracy transgranicznej pomiędzy społecznościami Brzeźnicy i Diviny. Poprzez zaplanowane działania zwiększyć atrakcyjność polsko-słowackich terenów i promocję walorów kulturowo – przyrodniczych gmin.

1. Celem szczegółowym jest popularyzacja dziedzictwa kulturowego wśród mieszkańców obszaru

transgranicznego oraz wśród odwiedzających

2. Celem szczegółowym jest stworzenie wspólnej ciekawej oferty kulturalnej dla mieszkańców obszaru transgranicznego i odwiedzających. Popularyzacja dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz stworzenie ciekawej oferty kulturalnej składającej się z imprez, wydarzeń i warsztatów opartych na lokalnych tradycjach i zwyczajach spowoduje podniesienie atrakcyjności obszaru transgranicznego, a tym samym przełoży się na osiągnięcie ogólnego celu projektu na możliwie najwyższym poziomie.

Grupy docelowe:

Projekt będzie realizowany po obu stronach granicy, a jego oddziaływaniem zostaną objęci mieszkańcy różnych grup wiekowych. W realizację projektu zostaną zaangażowani zarówno mieszkańców gminy Brzeźnica i Diviny jak również odwiedzający turyści. Dla każdego od najmłodszych po najstarszych będzie propozycją spędzania czasu wolnego, integracji i relaksu. Zorganizowane transgraniczne wydarzenia kulturalno - integracyjne będą zarówno zachętą do poznania dziedzictwa obszaru pogranicza jak również promocją zdrowego i aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Plenerowe wydarzenia będą skierowane do dzieci i dorosłych w różnym wieku z obu gmin.

Zadania mikroprojektu:

Kultywowanie tradycji Wiślanego Flisactwa

Zaplanowano dwa wydarzenia mające na celu kultywowanie tradycji związanych z propagowaniem unikatowego dziedzictwa i ocaleniem od zapomnienia ginącego zawodu flisaka. Spotkania są nawiązaniem do ogłoszonego roku 2017 ROKIEM WISŁY i zachowania historii, pamięci o flisakach.

1. Otwarcie flisu na Wiśle - kwiecień

Zaplanowano uroczyste otwarcie ROKU WISŁY, rejsy „galarem”- jednostką pływającą ze stolicy wiślanej tradycji flisactwa (Łączan) do przystani w Brzeźnicy celem zwiedzenia wystawy poświęconej flisactwu. Flisakom zostaną przekazane insygnia.

2. Piknik Flisacki z lekcją regionalizmu – 29. kwietnia 2017 r.

W ramach spotkania pn.: Piknik Flisacki z lekcją regionalizmu przewidziano otwarte warsztaty ukazujące pracę ginącego zawodu szkutnika oraz warsztaty florystyczne wicia wianków. Uczestnicy będą mieli okazję zobaczyć, jak dawniej wykonywano galary oraz doświadczyć wrażeń podczas rejsu galarem, a wieczorem puszczania wianków. Dla młodszych uczestników imprezy zaplanowano także zawody kajakarskie o Puchar Wójta, a imprezę uświetnią ludowe zespoły regionalne oraz lokalni twórcy 25. czerwca 2017 r.

„Polsko-Słowackie Święto Wsi" - spotkanie z dziedzictwem kulturowym, tradycją kulinarną i regionalizmem

W ramach zadania w opracowany zostanie folder i dokumentacja etnograficzna oraz wykonany tradycyjny strój ludowy z terenu gminy Brzeźnica. Działania te zaprezentowane zostaną podczas „Polsko-Słowackiego Święta Wsi” – spotkania z dziedzictwem kulturowym, tradycją kulinarną i regionalizmem (wrzesień).

W programie:

• parada strojów ludowych z gminy Brzeźnica i Divina, w tym projektowanego „brzeźnickiego”

• prezentacja i kolportaż folderu promującego dziedzictwo przyrodniczo-kulturowe obszaru

• wystawa polskiego i słowackiego rękodzieła artystycznego i użytkowego (wikliniarstwo, koronkarstwo, papieroplastyka itp.)

• stragany z regionalnymi potrawami „Wiejskie smaki i smaczki” ( m.in.: produkty lokalne: kaszana - kiszka z kapustą, obwarzanek pobiedrski, tradycyjne ciasta drożdżowe, wędliny i przetwory domowe)

• stoiska przygotowane przez panie z Kół Gospodyń Wiejskich z gminy Brzeźnica i gminy Divina prezentować będą dorobek kulinarny regionu

• występ kapeli regionalnej oraz występ gminnych polskich i słowackich grup regionalnych i zespołów.

Przyroda dopełnieniem tradycji: polsko-słowackie zdobywanie Jawornika

W ramach tego zadania planujemy przybliżyć mieszkańców obu partnerskich gmin do przyrody, historii i dziedzictwa kulturowego realizując spotkanie pn.: "Przyroda dopełnieniem tradycji: polsko-słowackie zdobywanie Jawornika." Grupa mieszkańców z gminy Brzeźnica wspólnie ze Słowakami przemierzy górski szlak przyrodniczo-turystyczny w Divinie. Turyści rajdu poznają walory przyrodnicze leśnych wzgórz Javornika.

Spotkanie obejmie:

• pieszy rajd szlakiem na Jawornik

• lekcje przyrody na łonie natury, w tym poznanie unikatowego zasobu przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego (kapliczki) partnerskiej gminy Divina zakończona ludowym piknikiem

• lekcje historii o Divinie, w tym wspomnienia historyczne przypominające dawne wydarzenia, ciekawe miejsca, osoby, tradycje ludowe ukryte w żywej historii i legendach związanych z partnerską gminą.

REALIZACJA PROJEKTU

Kultywowanie tradycji Wiślanego Flisactwa.

Otwarcie Flisu na Wiśle.

Kwietniowe uroczystości rozpoczęły się od opowieści szypra Jarosława Kałuży o Wiśle, galarach i flisakach... Flis na Wiśle oficjalnie otwarł Czesław Wójcik - najstarszy flisak z Łączan. Imprezę uświetnił koncert Orkiestry Dętej OSP z Łączan i Tłuczani. W wydarzeniu tym udział wzięli mieszkańcy Łączan, delegacja z Diviny i turyści. Nie zabrakło zuchów z 17 Gromady Zuchowej "Dzielne Lwy" z Brzeźnicy ale także zuchów „wodniaków” z 15 Gromady Zuchowej "Wodni Przyjaciele", którzy przyjechali do nas specjalnie na otwarcie flisu z Woźnik i Choczni. Odbyło się przekazanie flisackiej buławy ale także kopii pamiątkowej pieczęci flisackiej, którą otrzymał Czesław Wójcik. Niewątpliwą atrakcją były rejsy galarem z Łączan do Brzeźnicy, gdzie uczestnicy rejsu mogli oglądać wystawę poświęconą historii łączańskiego flisactwa. Na koniec był wspólny posiłek oraz ognisko.

Wystawa "Geneza Flisactwa i Galary", którą mogli oglądać uczestnicy otwarcia flisu można było oglądać od 29 kwietnia do 23 czerwca w Izbie Regionalnej Doliny Karpia w Brzeźnicy. Wystawa przedstawia archiwalne i współczesne zdjęcia Wisły oraz jej wpływ na krajobraz i mieszkańców.

Piknik Flisacki z lekcją regionalizmu.

To druga impreza, która odbyła się na przystani kajakowej w Łączanach. Rozpoczęła się zawodami jajakowymi. Od godziny dziesiątej na dystansie 200 m zmagali się kajakarze młodsi i starsi. Wyniki wyścigów w poszczególnych kategoriach prezentowały się następująco: T1 dzieci dziewczyny: miejsce I – Anita Wojtacha MKK Łączany, miejsce II – Julia Majcherczyk MKK Łączany, miejsce III - Marcelina Wojtacha MKK Łączany; T1 dzieci chłopcy: miejsce I – Kacper Kozioł MKK Łączany, miejsce II – Jakub Ewiak MKK Łączany; K1 dzieci dziewczyny: miejsce I – Agnieszka Bobowska Yacht Club, miejsce II – Magdalena Miśkiewicz MKK Łączany, miejsce III – Małgorzata Kubas MKK Łączany; K1 dzieci chłopcy: miejsce I – Kajetan Grelowski KS Nadwiślan, miejsce II – Marcel Bobowski Yacht Club, miejsce III – Krystian Heim KS Nadwiślan; K1 juniorzy młodsi: miejsce I – Jacek Piech KWW 29, miejsce II - Patryk Stelmach Yacht Club, miejsce III – Mateusz Jagocki KS Nadwiślan; K1 juniorki: miejsce I – Klaudia Sowa MKK Łączany, miejsce II – Adrianna Kąkol KWW 29, miejsce III – Iga Struzikowska Yacht Club; K1 juniorzy: miejsce I – Mateusz Sowa MKK Łączany, miejsce II – Daniel Wiecheć MKK Łączany, miejsce III – Piotr Kaputa KS Nadwiślan; K1 młodziczki: miejsce I – Wiktoria Bierzało KKW 29, miejsce II – Natalia Kurpan KKW 29, miejsce III – Joanna Kurpan KKW 29; K1 młodziki: miejsce I – Kacper Adamus KKW 29, miejsce II – Kacper Tyrała KKW 29, miejsce III – Michał Kubas MKK Łączany; C1 młodziczki: miejsce I – Anna Topa MKSW Trzebinia, miejsce II – Maria Woźniak MKSW Trzebinia, miejsce III – Martyna Gozdek MKSW Trzebinia; C1 młodziki: miejsce I – Aleksy Datoń KS Nadwiślan, miejsce II – Nikodem Łatka MKSW Trzebinia; K1 weteranki: miejsce I – Jolanta Niedzielczyk MKSW Trzebinia; K1 weterani: miejsce I – Marek Miskiewicz MKK Łączany, miejsce II – Roman Maciaś MKSW Trzebinia, miejsce III – Władysław Jędrzejczyk MKSW Trzebinia; K2 dzieci dziewczyny: miejsce I – Magdalena Miskiewicz i Małgorzata Kubas MKK Łączany; K2 dzieci chłopcy: miejsce I – Kajetan Grelowski i Krystian Heim KS Nadwiślan, miejsce II – Marcel Bobowski i Mateusz Bobowski Yacht Club; K2 juniorki: miejsce I – Klaudia Sowa MKK Łączany i Adrianna Kąkol KKW 29; K2 juniorzy: miejsce I – Mateusz Sowa i Daniel Wiecheć MKK Łączany, miejsce II – Mateusz Jagocki i Piotr Kaputa KS Nadwiślan, miejsce III – Patryk Stelmach i Jan Więckowski Yacht Club; K2 młodziczki: miejsce I – Wiktoria Bierzało i Natalia Kurpan KKW29, miejsce II – Joanna Kurpan KKW 29 i Justyna Stelmach Yacht Club, miejsce III – Gabriela Kowalewska i Kalina Grelowska KS Nadwiślan; K2 młodziki: miejsce I – Kacper Adamus i Kacper Tyrała KKW 29, miejsce II – Grzegorz Olszewski i Aleksy Datoń KS Nadwiślan, miejsce III – Michał Kubas i Michał Wiecheć MKK Łączany; K2 weterani: miejsce I – Marek Miśkiewicz i Marcin Mostowik MKK Łączany, miejsce II - Władysław Jędrzejczyk i Roman Maciaś – MKSW Trzebinia; punktacja drużynowa: miejsce I – MKK Łączany, miejsce II – KKW 29, miejsce III – KS Nadwiślan. Medale i puchary wręczali: Starosta Gminy Divina Emil Molko, Wójt Gminy Brzeźnica Bogusław Antos oraz Prezes Międzyszkolnego Klubu Kajakowego Łączany Marek Miśkiewicz.

Po zmaganiach sportowych nadszedł czas na część artystyczną. Na początek zaprezentowali się młodzi artyści z Centrum Kultury i Promocji w Brzeźnicy szlifujący swój wokal i talent aktorski z Katarzyną Szybisty. Jako pierwsza swoje umiejętności wokalne zaprezentowała Julia Mostowik w piosence „Damą być”. Potem Julka zaśpiewała w duecie z Jakubem Ciepłym „Kulfona”. Następnie zatańczyły trzy zespoły: Super Stars, Freak Crew i Big Step Crew, które na co dzień pracują pod okiem Pauliny Milowskiej.

Atrakcją imprezy były florystyczne warsztaty wicia wianków pod kierownictwem pań z Koła Gospodyń Wiejskich z Łączan. Wielkim zainteresowaniem cieszyły się również warsztaty flisackie, w którym można było wykonać swój własny - miniaturowy galar. Chętni mogli odbyć rejs repliką galara po Kanale Łączańskim. W przystani Międzyszkolnego Klubu Kajakowego w Łączanach zaprezentowana została wystawa „Geneza Flisactwa i Galary”.

Na pikniku gościliśmy grupę z partnerskiej Gminy Divina. Słowacy przyjechali z zespołem ludowym, który przygrywał przy na pikniku. Muzycy ze Słowacji zagrali również dwa utwory z Folk Kapelą „Góralska Hora”, która zagrała pierwszy z wieczornych koncertów na pikniku. „Góralską Horę” tworzą muzycy pochodzący z Polski i ze Słowacji. Zespół zaprezentował muzykę góralską z Beskidów i Tatr. Jako ostatnia zagrała kapela góralska „Zbyrcoki”. Koncert grupy dostarczył dużej dawki pozytywnej, skocznej i żywiołowej muzyki.

Na koniec, gdy słońce już zachodziło, nadszedł czas na puszczenie wianków na wodę. Kobiety i dziewczyny zapaliły świeczki na wiankach i przy wtórze przyśpiewki wypuściły je na wodę. Światełka migotały coraz dalej i dalej... Aż stały się małe jak świetliki...

We wrześniu w Brzeźnicy odbyła się impreza pod nazwą

„Polsko-Słowackie Święto wsi”.

Na imprezę, która odbyła się 10 września br. przybyło wielu gości. Delegacje Kół Gospodyń Wiejskich z terenu gminy oraz reprezentacji Gminy Divini udały się do kościoła gdzie wzięły udział we Mszy świętej, której przewodniczył ks. biskup Grzegorz Ryś. Po poświęceniu wieńców barwny korowód przemaszerował w stronę amfiteatru. Poprowadziła go Orkiestra Dęta z Tłuczani i Łączan, za nią podążały panie z Kół Gospodyń Wiejskich z dwunastu miejscowości Gminy Brzeźnica oraz Słowacy w strojach ludowych. Korowód prowadziła pani Beata i Mirosław Mądry. Pani Beata była ubrana w tradycyjny strój ludowy z terenu gminy Brzeźnica, który został wykonany w ramach projektu. W takim stroju prezentowały się panie z terenu gminy Brzeźnica przed stu laty. Cały korowód przemaszerował przed uczestnikami imprezy prezentując nie tylko ten odtworzony strój ale także stroje ludowe już bardziej współczesne a także piękne stroje naszych gości ze Słowacji. Program artystyczny rozpoczął się od występu pań z Koła Gospodyń Wiejskich z Nowych Dworów, które wykonały taniec pochodzący z Kresów, śpiewany w języku litewskim. Był to obrzędowy taniec dziękczynny Bogu za chleb codzienny.

Mini recital zaprezentował zespół „Czerwone Korale” działający przy Centrum Kultury i Promocji w Brzeźnicy oraz Stowarzyszeniu Nowoczesna Gospodyni. „Korale” prowadzone przez Magdalenę Stanisz zaprezentowały specjalnie na te okazję przygotowany repertuar .

Następnie zaprezentował się Ludowy Chór Osieczanie, którego dyrygentem od 2010 roku jest Andrzej Luranc. W 2013 roku chór obchodził 30-lecie swojej działalności. Repertuar zespołu jest różnorodny. Są w nim polskie piosenki ludowe, pieśni religijne, a także okolicznościowe przyśpiewki, które stały się właśnie tematem przewodnim ich występu na scenie brzeźnickiego amfiteatru.

Występ działającego od ponad 30 lat zespołu „Tańczące Kumoszki” to kolejna atrakcja Święta wsi. Kierownikiem artystycznym jest Stanisława Kucharczyk, która również przygrywa na akordeonie. Ich misją jest zachowanie tradycji ludowych, obrzędów, piosenek, humoru i to wszystko zawierał ich występ.

Niezwykle widowiskowy i energiczny był koncert w wykonaniu zespołu „Divinczanie”, który przyjechał ze Słowacji. W jego wykonaniu usłyszeliśmy słowackie pieśni ludowe i obrzędowe.

Po gościach ze Słowacji wystąpiły dwie młode wokalistki: Małgorzata Szybisty i Karolina Żak. Dziewczyny na co dzień szlifują swoje umiejętności w Regionalnym Ośrodku Kultury w Zatorze. Piosenki w ich wykonaniu poderwały publiczność do tańca.

„Skupina Kontakt” to kolejny zespół ze Słowacji, który zaprezentował się tego słonecznego popołudnia.

Na zakończenie programu artystycznego wystąpiła kapela góralska „Baciarka”. Zespół zaprezentował muzykę folkowo-biesiadną. Kapela poderwała publiczność do tańca oraz zabaw i konkursów. Dodatkową atrakcją był występ pary tanecznej.

Podczas imprezy prezentowany i kolportowany był folder promujący dziedzictwo przyrodniczo-kulturowe obszaru. Oprócz występów artystycznych Polsko-Słowackie Święto wsi uświetniła wystawa z rękodziełem artystycznym: Stanisławy i Danuty Kucharczyk z Paszkówki, stoiska z ceramiką artystyczną – Olgi Krzysztoń i Agaty Kotuli, wyroby z wikliny – Andrzeja Żwawy. Stragan „Wiejskie smaki i smaczki” przygotowało Stowarzyszenie Nowoczesna Gospodyni na stole były m.in  kiszka z kapustą, obwarzanki pobiedrskie, tort chlebowy, smakowite wędliny tradycyjne ciasta drożdżowe. Stół specjalny, ze słowackimi przysmakami, przygotowali Goście z Diviny. Nie zabrakło innych przysmaków: miody prezentował – Krzysztofa Czarniaka z Paszkówki, sery państwo białe i wędzone państwo Bryniarskich z Marcyporęby.

FOLDER DZIEDZICTWO-KULTUROWE

Ostatnim wydarzeniem w ramach projektu było zadanie pod nazwą:

Przyroda dopełnieniem tradycji: polsko-słowackie zdobywanie Javornika,

które odbyło się 29 września 2017 r. Do partnerskiej gminy Divina z wyjechała pięćdziesięcioosobowa delegacja, wśród której były dzieci, młodzież, dorośli i seniorzy. Po przybyciu na miejsce i poczęstunku wyruszyliśmy zdobyć Javornik - wzniesienie u podnóża którego znajduje się Divina. Na zboczu tej liczącej 737 m n.p.m góry zatrzymaliśmy się na placu rekreacyjnym. Tam mieliśmy okazję wysłuchać prelekcji, przygotowanej przez nauczycieli i uczniów szkoły w Divinie o przyrodzie i historii tego miejsca. Po krótkim wykładzie wyruszyliśmy na szczyt. Nie wszystkim udało się tego dokonać. Piękna pogoda pozwoliła nam ze szczytu podziwiać wspaniałą panoramę. Po powrocie na plac rekreacyjny był wspólny posiłek - tradycyjny słowacki gulasz, śpiew i muzyka. Najmłodsi skorzystali z placu zabaw. Niestety dzień zmierzał ku końcowi i w godzinach popołudniowych wyruszyliśmy z powrotem do Brzeźnicy.

Do realizacji projektu zakupiono również trzy namioty oraz 30 kpl ławostołów.

Dzięki środkom uzyskanym za pośrednictwem Stowarzyszeni Regiony Beskidy ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 udało się zrealizować ciekawy program prezentujący po obu stronach granicy wspólnie polsko – słowackich wartości kulturowe, historyczne i przyrodnicze. Podniosła się świadomość kulturowo - historyczno - przyrodnicza mieszkańców obszaru i turystów, Wszystko to sprzyjało międzynarodowej i pokoleniowej integracji. Zacieśniła się współpraca transgraniczna różnych grup mieszkańców, wzmocniona została atrakcyjność turystyczna obszaru pogranicza i ochrona wspólnych transgranicznych wartości dziedzictwa kulturalnego, przyrodniczego i historycznego.